Завочнае падарожжа “Цікавыя мясціны Беларусі”
Мэта: стварэнне ўмоў для пашырэння ведаў вучняў пра гісторыка-культурныя каштоўнасці Рэспублікі Беларусь, выхавання пачуццяў патрыятызму і грамадзянскасці, нацыянальнай самасвядомасці, гонару за Беларусь.
Задачы: пашырыць кругагляд навучэнцаў; фарміраваць пачуццё патрыятызму;
фарміраваць у вучняў станоўчы вобраз Рэспублікі Беларусь самастойнай і незалежнай дзяржавы;
працягваць фарміраваць актыўную дзяржаўную і асабістую пазіцыю падрастаючага пакалення; выхоўваць любоў і павагу да беларускай літаратурнай і культурнай спадчыны; спрыяць развіццю пазнавальнай актыўнасці і творчых здольнасцей. спрыяць развіццю самастойнага мыслення, камунікатыўнай культуры.
Ход мерапрыемства
Верш ГАРАДЫ
Пакуль жывуць — наш слаўны Мiр i Тураў
i Полацк прадаўжае над Палатай ззяць —
Не прападзе славянская культура,
Не дасць нiкому ў часе сумаваць!..
Ёй на прасторах — толькi пашырацца,
Бо ў нас на таленты багатая зямля.
А талент (ды памножаны на працу)
Усходы добрыя дае пасля.
I кожны майстра, творчая натура,
Самааддана творцы крыж нясе.
Не прападзе славянская культура —
Там, дзе дабро тварыцца пакрысе!..
Удзел яе — каб быць на стрыжнi зносiн,
Не руйнаваць
Нi гнёздаў, нi святынь;
А колькi ўратаваць ёй удалося
Пачэзлых душ, —
Растоптаных пры тым…
Пакуль жывуць — наш слаўны Мiр i Тураў
i Полацк у званы Сафiйкi б’е, —
Не прападзе магутная культура
i будзе вечна жыць народ яе!..
Добры дзень, паважаныя прысутныя. Вы ўжо здагадаліся, што сённяшняя размова пойдзе пра нашу родную Беларусь, родныя мясціны. Яны прывабліваюць не толькі нас, жыхароў Беларусі, але і прадстаўнікоў іншых краін, якія з цікавасцю і захапленнем наведваюць гэтыя куточкі, звязаныя з мінулым жыццём Беларусі. Акрамя таго, іх цікавіць і сучаснае жыццё беларусаў.
Нездарма зараз мы звяртаемся да гэтай тэмы, бо 2022 г. згодна з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь аб'яўлены Годам гістарычнай памяці.
Гісторыя — гэта падмурак, без якога немагчыма пабудаваць будучыню. Для развіцця любога грамадства вельмі важна захаваць і перадаць нашчадкам свой перажыты вопыт і назапашаныя каштоўнасці, стаўленне да герояў, перамог і паражэнняў.
Ведаць гісторыю — значыць быць патрыётам, думаючай і свабоднай асобай, якая ўмее арыентавацца ў сучасным зменлівым свеце і рабіць правільны выбар. Наш гістарычны выбар — незалежная, моцная і квітнеючая Беларусь.
Таму сёння мы адправімся ў завочнае падарожжа па нашай роднай Бларусі, самабытнай, багатай, прыгожай і свабоднай краіне.
(Прагляд відэароліка)
Зараз звяртаемся да вас з такім пытаннем: Цікавыя мясціны для вас — гэта што…? Чаму вы хацелі б наведаць менавіта гэту мясціну?
Дзякуй за вашы выказванні і меркаванні.
У нашай краіне ёсць што паглядзець і дзе пабываць. І першым прыпынкам ў нашай вандроўцы будзе замак Пуслоўскіх, які знаходзіцца ў Косава. (пасля прэзентацыі размясціць на карце малюнак з мясцінай ў адпаведнае месца)
Беларусь багата на прыгожыя краявіды, ад якіх аж захоплівае дух. Прыкладам могуць стаць нацыянальныя паркі “Браслаўскія азёры” і Нарачанскі, крэйдавыя кар’еры каля Ваўкавыска, Пра адзін з такіх куткоў зараз і даведаемся.
Што называюць «беларускім морам»? (возера Нарач) Возера Нарач — наспупны прыпынак. (сям’я Лісоўскіх)
Люблю твае, Нарач, затокi i тонi... М. Танк
Люблю твае, Нарач, затокi i тонi,
як вецер густыя туманы развесiць,
цi пена срабрыста на хвалях зазвонiць,
цалуючы зоры, калышучы месяц.
Люблю, калі ў сонцы гарыш пазалотай,
раскінуўшы сінія хваляў палотны,
ці шэрымі днямі сумуеш маркотна
з рыбацкімі песнямі, з шумным чаротам.
Люблю твае буры, твае навальніцы, -
ў іх чую, як песні, жыццё маладое…
І хочацца блізка грудзьмі прытуліцца
да чорных ад гневу магутных прыбояў.
На Беларусі захавалася шмат помнікаў, якія нагадваюць пра Вялікую Айчынную вайну: Брэсцкая крэпасць-герой, Хатынь, Курган славы, Лінія сталіна. З адным з гэтых помнікам мы і азнаёмімся (сям’я Паплаўскіх)
А зараз праслухайце радкі пра Хатынь.
В. Жуковіч. Бусел над Хатынню
Пакружыўся над Хатынню бусел
сонечна-пагодлівай вясною:
коміны стаяць. І людзі ў скрусе.
А нідзе хаціны ні адной.
Заміраюць галасы людскія,
гукі абуджальнае вясны,
і плывуць трывожныя такія,
тонкія жалобныя званы.
Пакружыўся над Хатынню бусел
і паплыў у светлую смугу.
Ён не ведаў болю Беларусі,
пэўна ж, ён адчуў яе тугу.
Пакружыўся бусел над Хатынню
і ў смузе пад воблакамі знік.
Папялішча ўсё яшчэ не стыне,
і ў грудзях не замірае крык.
У апошні час папулярным стаў адпачынак, які знаёміць турыстаў з этнаграфічнымі асаблівасцямі нашай краіны. Аднаўляюцца шляхецкія сядзібы і маёнткі і жыллё звячайных сялан. Жыхары нашай краіны могуць наведаць музей народнай архітэктуры і побыту Строчыцы, сядзібны комплекс “Сула”, “Дудуткі”, “Дукора”, вёска-музей "Заброддзе", этнакультурны музей “нанасы-Наваселле”, . Гэта наш наступны прыпынак ў падарожжы. (сям’я Лапко)
Давайце правядзём віктарыну на лепшага знаўца нашай Радзімы.
- Якія ўсходнеславянскія плямёны былі продкамі беларускага народа? (Дрыгавічы, крывічы, радзімічы);
- Якое самае распаўсюджанае дрэва на тэрыторыі Беларусі? (сасна);
- Чаму дзень 26 красавіка 1986 г. ўвайшоў у гісторыю Беларусі і ўсяго чалавецтва як адна з самых трагічных старонак 20 стагоддзя? (Чарнобыльская аварыя);
- Што такое дзяжа? (Посуд для заквашвання цеста);
- Імя першай асветніцы, полацкай князёўны. Першая жанчына, кананізаваная праваслаўнай царквой у святыя.(Ефрасіння Полацкая);
- Марка бытавой тэхнікі, што выпускаюць у Мінску? (Атлант);
- Заснавальнік ансамбля “Песняры” (Ул. Мулявін);
- Як называлася першая газета, якая пачала выходзіць на Стаўбцоўчыне? (Прамень);
- Полацкая князёўна, дачка князя Рагвалода. (Рагнеда);
- Мужчынскі галаўны ўбор з казырком. (Картуз);
- Лялечны тэатр, вядомы з 16 стагоддзя. (Батлейка);
- Імя пісьменніка, які нарадзіўся ў в. Вязынка? (Я. Купала);
- Імя галоўнага бога ў язычніцкай рэлігіі беларусаў? (Сварог – бог неба);
- У народзе існавала Перунова свята, якое адзначалі 2 жніўня. А якое свята цяпер святуюць беларусы? (Ілля);
- Пісьменнік, якому належыць твор “Зямля пад белымі крыламі”?
(Ул. Караткевіч);
- Звычай, калі восеньскімі ці зімовымі вечарамі дзяўчаты збіраліся папрацаваць у адной хаце. (Вячоркі);
- Самае вялікае возера ў Беларусі? (Нарач);
- Каму належаць словы “Мой родны кут, як ты мне мілы…”? (Якубу Коласу).
Дзякуй за вашы правільныя адказы.
Беларусь — краіна талерантная і шматканфесіянальная. Тут можна сустрэць цэрквы, касцёлы, сінагогі і мячэці. Гэта Барысаглебская царква ў г. Гродна, касцёл Святой Троіцы ў Гервятах, царква Святога Міхаіла ў Сынкавічах, Сафійскі сабор у Полацку, Касцёл Святога Юзафа ў Рубяжэвічах, сінагогі ў Гродне, Быхаве і Слоніме. Дадзеным мясцінам прысвечаны наш наступны прыпынак.
І ў родным Стаўбцоўскім раёне ёсць на што паглядзець цікавага і карыснага, што заслугоўвае увагі і захавання.
У ваколіцах Стоўбцаў — зона адпачынку рэспубліканскага значэння, у якую ўвайшлі Коласаўскі дзяржаўны заказнік, турбаза «Высокі бераг»
У XIX стагоддзі тут знаходзілася адна з галоўных прыстаняў на Нёмане, развіваліся рамёствы і будаваліся рачныя судны – віціны. Стаўбцоўчшына – радзіма народнага паэта Беларусі Якуба Коласа і знакамітага мовазнаўцы Язэпа Лёсіка. У сярэдзіне XIX стагоддзя ў фальварку Залучча правёў значную частку свайго жыцця паэт Уладзіслаў Сыракомля. Восем гадоў пражыў у Стоўбцах трэці прэзідэнт Ізраіля Залман Шазар, які ў сваёй аўтабіяграфіі з цеплынёй успамінаў мястэчка. Гэтая зямля натхніла Маякоўскага на стварэнне верша пра пашпарт. Каб зразумець усё аўтэнтычнае хараство прынёманскага краю, тут абавязкова трэба пабываць.
Кожны з нас, хто жыве ў Беларусі, павiнен задаць сабе пытанне: што я зраблю сёння, цяпер для сваёй Айчыны, як захаваю ўсё багацце роднай Беларусі, каб гэта змаглі ўбачыць і нашы нашчадкі. (Думкі дзяцей.)
Вось мы і абышлі нашу радзіму, сустрэліся са сваімі продкамі, якія жылі ў цудоўных замках, пабачылі прыгожую прыроду, азёры і рэкі, касцёлы і цэрквы, помнікі трагічнай гісторыі. І дзе б мы ні апынуліся, куды б ні закінуў нас лёс, у нашай душы, у нашым сэрцы заўсёды будзе з намі адчуванне моцнай сувязі з родным краем, з зямлёй нашых продкаў.
Узгадаем, з якімі знакамітымі мясцінамі Беларусі сёння пазнаёміліся?
Што цікавага адзначылі для сабе? Куды б захацелі адправіцца ў падарожжа?
Памятайце, ад кожнага з нас залежыць, якой будзе наша дзяржава. І кожны сам павінны задаць сабе пытанне: што асабіста я магу зрабіць для Радзімы?
Беларусь — наша Радзіма, наша любімая зямля. Мы выраслі тут і цяпер жадаю ўсе свае сілы, здольнасці, намаганні ўкласці ў гэту краіну. Я веру, што ў маёй Радзімы вялікая будучыня, і я жадаю будаваць яе разам са сваім народам — беларусамі. Вельмі хочацца, каб мы ў сваіх сэрцах назаўсёды захавалі гордасць, павагу і любоў да роднай зямлі. У Беларусі створаны ўсе ўмовы для шчаслівага жыцця.
А зараз прапануем вам дапоўніць нашу карту тымі мясцінамі, якія сёння ўпаміналіся пад час нашага мерапрыемства. (карткі з адлюстраваннем … размясціць на адпаведнае месца на карце Беларусі)
Беларусь
О Беларусь, мая калыска,
Жыццё маё, прытулак мой!
З гарачаю любоўю нізка
Схіляюся перад табой.
Зямны паклон табе, Радзіма,
Тваім палям, тваім лясам,
Тваім гасцінцам і шляхам.
Дзякуй за ўвагу.